Suç ve Ceza -2- (Fyodor Dostoyevski)
İnsanın her şeyden önce özgürlüğe ve iktidara gereksinimi vardır. Özellikle de iktidara! Bütün ürkek varlıkların, bütün bu karınca yuvalarının üzerinde bir egemenlik kurmalı. İşte amaç budur! Bunu Unutma! Benim sana önerim de budur! Belki son kez konuşuyoruz! Eğer yarın gelmez isem her şeyi kendin öğrenmek durumunda kalacağın gibi bu söylediklerimi aklından çıkarma! Yıllar sonra, yaşam deneyimlerin ile birleştirip, bugün söylediklerimin anlamını belki çözebilirsin.
Bu makale uykusuz gecelerde, öfkeli bir beyinle, burkulmuş ve delicesine çarpan bir yürekle, bastırılmış bir heyecanla düşünülmüş, bunların sonucunda doğmuş… Oysa gençlerin bu bastırılmış heyecanı çok tehlikelidir! Ben o zaman makalenizle alay etmiştim; ama şimdi, bu ateşli genç ve ilk kalem denemesine bir okuyucu olarak hayran kaldığımı söyleyebilirim! Duman, sis ve sisin içinde bir tel çınlıyor… Makaleniz anlamsız ve fantastik olmasına karşın, satılmışlığın ne olduğunu bilmeyen, genç bir gururu yansıtıyor, çaresizliğin verdiği cesareti anlatıyor. Karamsar bir anlatımı var ama bu da fena durmuyor.
Gerçi çok sıradan, hiçbir özgünlüğü olmayan bir kuram ve bununla insanları ikiye ayırıyor: gereç durumundaki insanlar ve olağanüstü insanlar. Olağanüstü insanlar yüksek konumları gereği, ötekilerin uymak durumunda oldukları yasaları tanımak zorunda değiller. Tam tersine kendileri yasa yaparlar ve gereç insanlar yani süprüntüler buna uymak zorundadırlar.
Bendeki kitap, İlya Yayınevi’nin 2003 basımı. İki cilt halinde basılmış. Yukarıda ikinci ciltten alıntıları okuyabilirsiniz. Aşağıda kitabın arka kapağından bir kısım var.
İnsanların yaşamlarını, düşünce yapılarını, acılı hayatlarını en açık ve anlaşılır şekilde işlerken, ahlak, acıma, sevgi, dürüstlük gibi birçok konuda da kendi hayat görüşlerini açıkça ortaya koymuştur.
Suç ve Ceza üzerinde en çok konuşulan ve tartışılan başyapıtlarından biridir. Suçun niteliği, vicdan ve kimlerin suç işlemeye hakları olduğu gibi konuları derinlemesine işler. Bugüne kadar çeşitli dillere çevrilmiş ve öneminden hiçbir şey kaybetmemiştir.