Germinal (Emile Zola)
Konuşmacılar ağaç kütüğü üzerine birbiri ardına çıkıyor, karmaşa içinde, ellerini kollarını sallaya sallaya korkunç fikirler ileri sürüyordu. Bir mucizenin gerçekleşmesini beklemekten usanmış, onu kendisi yaratmaya karar veren, yeni bir tarikatın sabırsızlığına kapılmış topluluğun, inanç çılgınlığıydı bu. Açlıktan içi boşalan kafalar, her yeri kızıl görüyor, nihayetinde evrensel bir mutluluğun yükseleceği bir zaferin ortasında, kan ve ateş istiyordu. Durgun ay, çalkalanan kalabalığı aydınlatıyor, bu katliam çığlıkları, ormanın derin sessizliğiyle sarılıyordu. Yalnız ayakların altında çatırdayan donmuş yosunların sesi işitiliyordu; beyaz gökyüzünde, kapkara dallarıyla yükselen kayın ağaçları, diplerinde kaynaşan bu zavallıları görmüyor, duymuyor gibiydi.
Mouque, işçi başına sekiz gündür durumu anlatıyordu, ama o zamanda hasta bir ata kim bakardı! Bu beyler hayvanların yerinin değiştirilmesinden de pek hoşlanmazlardı. Şimdi ise, onu dışarı çıkarmak gerekliydi. Önceki gün ihtiyar seyis madene uğramış, Trompette’i bağlamak için iki adamla birlikte bir saat uğraşmıştı. Kuyuya kadar taşınması için Bataille’i getirdiler. Yaşlı at, ölü dostunu, daracık dehliz içinden ağır ağır çekiyordu.
Aşağıda, kuyuda, terk edilmiş olan zavallıcıklar, korkuyla bağrışıyorlardı. Su seviyesi karınlarına kadar ulaşmıştı. Selin gürültüsü ile sersemliyor, kaplamanın kopan son parçaları ile dünyanın başlarına yıkıldığını düşünüyorlardı. Asıl korkunç olan da, ahırda kapalı kalan atların, boğazlanıyormuşçasına korkunç, unutulmaz ölüm çığlığı atar gibi kişnemeleriydi.
Benim kitabım 2003 İLYA yayınlarından iki cilt halinde yayınlanmış. Yukarıda ilk ciltten kısa bölümler okuyabilirsiniz aşağıda kitabın arka kapağından bir bölüm var.
Zola’nın “Kara Şiir” olarak adlandırılan tarzı, 18. Yüzyıl aydınlanmacılığıyla 19. Yüzyıl romantizmini kaynaştıran bir felsefenin ürünüdür. Yapıtların Avrupa romanının en önemli örnekleri arasına koyan da bu şiirsel bakıştır. Bu romanlar gücünü yalnızca kof bir imparatorluğa değil, çökmekte olan bir dünyaya da ayna tutabilmiş olmalarından alır. Germinal, yazıldığından bugüne madencilerin yaşantılarını canlı bir şekilde anlatırken, dönemin sosyal ve siyasal olaylarına da ışık tutmaktadır.
Çok etkileyici çok düşündüren, üzen bir kitap. Ancak, yüz küsur yıl sonra yazılan En Alttakiler (Günter Wallraff) kadar çarpıcı değil. Çünkü onca yıl sonra bile insanın insana eziyet etmesinde hiç bir değişiklik olmaması…: (