Germinal -1- (Emile Zola)
Catherine ve Etienne hemen vagonlarını doldurup, dehlizin çıkıntılı tavanı altında sürüne sürüne, belleri kırılarak eğimli kısma kadar ittiler. Daha ikinci turlarında, ter içinde kalmışlardı, kemikleri de yeniden çatırdamaya başlamıştı.
Damardaki kazmacılar işe koyulmuşlardı. Terleri soğumasın diye, yemek molasını fazla uzatmazlardı, gün ışığından uzak, dilsiz bir aç gözlülükle yenen bu yemek midelerine oturuyordu. Yan yatıp, birkaç vagon daha doldurma fikrine saplanmış bir şekilde kazma sallayıp duruyorlardı. Bu amansız mücadele içinde, insanlığa dair her şey yitip gidiyordu. Vücutlarını şişiren suyu, aldıkları şekiller yüzünden vücutlarına giren krampları, içinde bodruma konmuş bitkiler gibi soldukları boğucu karanlığı artık hissetmez oluyorlardı. Halbuki, hastalıkları gün boyu, içerideki hava, lambaların dumanı, solukları ve grizu ile ısınıp, daha da zehirleniyor, gözlerine örümceğin ağına benzer bir perde çekiliyordu; bütün bunları temizleyen tek şey gece boyunca yapılan havalandırmaydı. Onlar, bu köstebek yuvasında, bu yerin metrelerce altında, göğüsleri daralarak, nefessiz kalarak kazıyor, kazıyorlardı…
Karl Marx’ınız halen daha doğal güçleri hareke geçirme arzusunda, siyaset yok, fesatlık yok değil mi? İstenen tek şeyin ücretlerin arttırılması olduğu gün gibi ortada… Devriminizle gelecek özgürlüğünde canı cehenneme! Şehirleri ateşe verin, kırıp geçirin halkı, kökünü kazıyın her şeyin… Bu kokuşmuş dünyada tek bir şey kalmadığında, belki daha iyileri biter yerine…
Benim kitabım 2003 İLYA yayınlarından iki cilt halinde yayınlanmış. Yukarıda ilk ciltten kısa bölümler okuyabilirsiniz aşağıda kitabın arka kapağından bir bölüm var.
Zola’nın “Kara Şiir” olarak adlandırılan tarzı, 18. Yüzyıl aydınlanmacılığıyla 19. Yüzyıl romantizmini kaynaştıran bir felsefenin ürünüdür. Yapıtların Avrupa romanının en önemli örnekleri arasına koyan da bu şiirsel bakıştır. Bu romanlar gücünü yalnızca kof bir imparatorluğa değil, çökmekte olan bir dünyaya da ayna tutabilmiş olmalarından alır.
Germinal, yazıldığından bugüne madencilerin yaşantılarını canlı bir şekilde anlatırken, dönemin sosyal ve siyasal olaylarına da ışık tutmaktadır.
Çok etkileyici çok düşündüren, üzen bir kitap. Ancak, yüz küsur yıl sonra yazılan En Alttakiler (Günter Wallraff) kadar çarpıcı değil. Çünkü onca yıl sonra bile insanın insana eziyet etmesinde hiç bir değişiklik olmaması…: (